Plastic zwerfafval neemt jaarlijks toe en is schadelijk voor het milieu. De overheid wil wegwerpplastics verminderen en meer plastic inzamelen en recyclen. Daarom gelden vanaf 3 juli 2021 nieuwe regels voor producten van wegwerpplastic.
De belangrijkste maatregelen zijn:
Verbod op de verkoop van bepaalde plastic wegwerpproducten. Het gaat om plastic bordjes, bestek, roerstaafjes, rietjes, wattenstaafjes en ballonstokjes. Het verbod geldt ook voor drank- en voedselverpakkingen van zogenoemd geëxpandeerd polystyreen (EPS). Dit is een soort piepschuim waar bijvoorbeeld drinkbekers en hamburgerbakjes van worden gemaakt. Dit materiaal is zo licht, dat het makkelijk wegwaait. Ook geldt het verbod voor producten van oxo-degradeerbaar plastic. Bijvoorbeeld tasjes en flesjes. Door deze plasticsoort komen microplastics in het milieu. Het verbod geldt vanaf 3 juli 2021. Wattenstaafjes en rietjes die gecertificeerd zijn als medisch hulpmiddel mogen nog wel worden verkocht.
Statiegeld van € 0,15 op kleine plastic flesjes tot 1 liter. Ook moeten producenten moeten minimaal 90% van alle plastic drinkflessen tot 3 liter inzamelen voor recycling. Deze regels gelden vanaf 1 juli 2021. Op grotere flessen zit al langer statiegeld.
Logo verplicht op bepaalde plastic producten. Op het logo staat dat er plastic in het product zit. En dat het product daardoor schadelijk is voor de natuur. Het gaat om vochtige doekjes, tampons en maandverband, tabaksproducten en drinkbekers die plastic bevatten. Dit logo is verplicht vanaf 3 juli 2021.
Maatregelen die vanaf 2022 en later ingaan:
Vissers moeten minimaal 23% van het afval van vistuig inzamelen. Dit percentage wordt elk jaar hoger. Een kwart van het plastic in zee komt namelijk van vistuig. Deze regel geldt vanaf 1 januari 2022.
Producenten van plastic producten die veel in het zwerfafval voorkomen, betalen de kosten voor het opruimen van (zwerf)afval. Dit geldt onder andere voor verpakkingen, drinkbekers, lichte plastic tassen, vochtige doekjes, tabaksproducten (met filters) en ballonnen. Producenten moeten consumenten ook informatie geven over hoe zij zwerfafval kunnen voorkomen. Deze regels gelden vanaf 5 januari 2023.
Doppen moeten vastzitten aan plastic flessen en drankverpakkingen. Zo worden ze automatisch ingeleverd voor recycling en komen ze niet in het zwerfafval. Dit is vanaf 3 juli 2024 verplicht.
PET-flessen moeten vanaf 2025 voor minstens 25% uit gerecycled plastic bestaan. In 2030 moet dit minstens 30% zijn.