Omdat de tijd niet stilstaat en de ontwikkelingen op het gebied van winkel- en horecaconcepten zich blijven opstapelen, is de regering van mening dat vele bepalingen uit de huidige Drank- en Horecawet achterhaald zijn. Dat klopt ook wel: de basis van deze wet stamt uit 1964 en ondanks vele wijzigingen die zijn doorgevoerd, is het volgens de regering tijd voor een nieuw jasje. Dat begint bij de naam, van Drank- en Horecawet naar Alcoholwet. Maar welke voorgenomen veranderingen raken jou als horecaondernemer en hoe gaat het eruit zien? Ik vraag het co-auteur Tanne van Wissen.
Welke wijzigingen raken de horecaondernemer?
MK: Het wetsvoorstel dat van 28 maart tot 8 mei 2019 ter consultatie heeft gelegen omvat verschillende wijzigingen in de huidige Drank- en Horecawet (verder: DHW). Niet alleen de naam van de wet zal anders worden, er worden ook regels aangepast en sommige besluiten die samenhangen met de wet worden volledig opgeheven. Zijn er specifieke wijzigingen waar de Nederlandse horecaondernemer rekening mee moet houden?
TvW: In 2016 is de DHW geëvalueerd. Daarnaast volgt uit het Nationaal Preventieakkoord (convenant van de Rijksoverheid van november 2018) dat ingezet zal worden op het verminderen van problematisch alcoholgebruik. Tijd voor een nieuwe wet dus. Concreet wordt voorgesteld dat prijsacties waarbij meer dan 25% korting wordt gegeven op de alcoholische versnapering niet meer worden toegestaan en wordt het strafbaar om als volwassenen alcohol door te geven aan minderjarigen. Testkopers die in het kader van toezicht (mystery guests) alcohol kopen, zijn niet strafbaar. Datzelfde geldt voor VMBO-leerlingen die in het kader van een horecastage alcoholische dranken uitserveren. Verder worden er regels opgenomen over de verkoop van alcohol op afstand en wordt het besluit ingetrokken waarbij allerlei inrichtingseisen voor horecapanden worden gegeven. Tot slot wordt de grondslag voor de onafhankelijke positie en vergoeding van de Landelijke Examencommissie gewijzigd.
Afscheid van de Landelijke Examencommissie?
MK: De Landelijke Examencommissie is onderdeel van de Stichting Vakbekwaamheid Horeca (verder: SVH) en beoordeelt of andere examens dan die van de SVH op het gebied van sociale hygiëne in aanmerking komen voor inschrijving in het Register sociale hygiëne. De commissie kijkt of andere diploma’s recht geven op inschrijving in het register. Daarnaast is de commissie ook beheerder van het Register sociale hygiëne. Nu wordt hier afscheid van genomen, wat komt daar voor terug?
TvW: Dit is een wijziging die volgt uit de evaluatie. De commissie heeft een belangrijke taak die op onafhankelijke wijze uitgevoerd moet worden. Zoals je zegt, naast de examens die ontwikkeld worden door de SVH, moet de commissie óók opleidingen en examens van anderen beoordelen. Zo’n dubbelrol doet af aan de bedoeling van de commissie. Om dit op te lossen is gekeken of de taken van de commissie volledig ondergebracht kunnen worden bij de Minister. Kort gezegd vindt de wetgever het niet wenselijk dat de Minister zich mengt in het ‘gedetailleerde en technische werkterrein van het onderwijs en in de beoordeling van de verschillende aanbieders’. Bovendien is de onafhankelijkheid dan niet per se een gegeven; de Minister heeft mogelijk meerdere belangen bij het beoordelen van buitenlandse diploma’s. De wetgever is vervolgens uitgekomen op de variant waarbij de commissie de status krijgt van een zelfstandig bestuursorgaan. Zal er dan veel veranderen voor de ondernemers? Dat denk ik niet. Het lijkt meer een juridisch-technische oplossing. De commissie krijgt een andere naam (Landelijke commissie sociale hygiëne) en wordt organisatorisch ondergebracht bij een bestaand Agentschap (CIBG). That’s it.
Is er iets vreemds aan de hand met testkopers?
MK: Het komt regelmatig voor dat tijdens evenementen of drukke stapavonden testkopers (mystery guests) worden ingezet. Dit zijn personen van 16 of 17 jaar die overgaan tot pseudokoop van een alcoholhoudende drank in de hoop dat hen niet om een identificatiebewijs wordt gevraagd. Wanneer toch verkocht wordt, staat een toezichthouder klaar om de heterdaadsituatie te beboeten. Nu lopen toezichthouders onder de huidige regeling van de DHW tegen een probleem aan. Wat is dat probleem en wat wordt er aan gedaan?
TvW: Ik hoor ook wel eens de term lokjongeren! Testkopers is misschien wel de beste omschrijving. Hoe dan ook, deze jongeren worden door de toezichthouders ingezet om te controleren of degene die alcohol schenkt of verkoopt dit niet doet aan een minderjarige. Deze methode wordt verkozen boven de methode dat de toezichthouder alleen observeert of mogelijk een overtreding wordt begaan en boven de methode dat een meerderjarige wordt ingezet die niet onmiskenbaar de leeftijd van 18 jaar heeft bereikt. Immers, verkoop van alcohol aan minderjarigen is verboden, maar een meerderjarige die niet onmiskenbaar de leeftijd heeft van 18 jaar moet wel naar zijn of haar identificatiebewijs worden gevraagd. Je kunt je vast voorstellen dat dit in de praktijk voor lastige situaties kan zorgen; de toezichthouder denkt dat de koper nog minderjarig is en dat blijkt niet zo te zijn of er ontstaat een discussie dat de verkoper wél van oordeel is dat de koper onmiskenbaar de leeftijd van 18 jaar heeft bereikt.
Met testkopers onder de 18 jaar komt aan al die discussie een eind. Maar dat levert meteen een ander probleem op. De testkoper mág namelijk geen aankoop doen. Dan overtreedt de testkoper zelf de wet. De oplossing: jongeren van 16 of 17 jaar die handelen in opdracht van een toezichthouder zijn volgens dit wetsvoorstel niet meer strafbaar als zij een alcoholhoudende drank aanwezig hebben of voor consumptie gereedhouden. Voilà!
Mogen stagiaires straks meer?
MK: Onder de huidige regelgeving is het voor personen onder de 16 jaar niet mogelijk te werken in ruimtes waar ook alcoholhoudende dranken worden geschonken. Dat maakt het voor VMBO-leerlingen soms lastig een geschikte stage te kunnen vinden. Vaak zijn zij jonger dan 16 jaar en kunnen ze dan niet volledig meelopen binnen een leerbedrijf. Is hier een oplossing voor gevonden?
TvW: Yes, ook de wetgever heeft dit ongewenste effect opgemerkt. Het oefenen met het serveren van alcoholhoudende dranken tijdens een stage moet niet onmogelijk zijn. Aan artikel 24 wordt een lid toegevoegd dat het mogelijk maakt dat leerlingen (14-15 jaar) van bepaalde opleidingen drank mogen schenken. Uiteraard wel alleen in het kader van hun opleiding!
Verdwijnen de eisen aan de horeca-inrichting?
MK: Wanneer een ondernemer voor zijn lokaliteit een DHW-vergunning aanvraagt, stelt de DHW verschillende eisen aan de inrichting. Denk hierbij aan twee gescheiden toiletten, drinkwatervoorzieningen en de luchtverversing. Deze eisen komen uit het Besluit eisen inrichtingen DHW en kunnen de horecaondernemer flink op kosten jagen. Veel van deze eisen komen tevens bovenop de eisen voor inrichtingen die al in het Bouwbesluit 2012 zijn genoemd. Veel ondernemers menen dan ook onevenredig belast te worden met regelgeving. Klopt het dat het Besluit eisen inrichtingen DHW van tafel gaat en blijft er dan helemaal niets meer van over?
TvW: Bijna de gehele regeling komt te vervallen. Het is een onnodige aanvulling op het Bouwbesluit 2012, behalve op één punt. De wetgever vindt het uitermate belangrijk dat een slijtlokaliteit niet rechtstreeks in verbinding staat met een andere ruimte. Denk hierbij aan een supermarkt met een (aparte) slijterij. De wetgever wil koste wat het kost dat deze functies fysiek van elkaar gescheiden blijven. Deze regel belandt daarom rechtstreeks in de nieuwe wet. Bij een ministeriële regeling zullen nog (technische) regels worden opgenomen over die minimale tussenruimte.
Wat valt op?
TvW: Tijd voor een tegenvraag: mis jij iets in deze wet? Ik denk aan hét onderwerp van 2018: blurring! Schittert dit onderwerp door afwezigheid?
MK: In eerste oogopslag zou je denken dat er volledig voorbij wordt gegaan aan dit belangrijke onderwerp. Dat is ook zo, althans in dit wetsvoorstel. Het net besproken wetsvoorstel is het meest recent en afkomstig van staatssecretaris Blokhuis van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Al eerder is een wetsvoorstel ingediend door Tweede Kamerlid Ziengs dat ziet op het mogelijk maken van mengvormen, ofwel Blurring in horeca en detailhandel (jij schreef daar al eerder over). Dit voorstel beloopt zijn eigen weg en ligt op dit moment voor advisering bij de Raad van State.
Conclusie
Het moge duidelijk zijn dat er aardig wat veranderingen op stapel liggen. Het is nog even de vraag of we al deze veranderingen op deze manier terug gaan zien of dat er toch nog het een en ander wordt aangepast. Het zijn immers nog steeds wetsvoorstellen en de weg naar het van kracht gaan van de wet is nog lang. Toch is het goed om te zien dat de overheid actief bezig is de huidige Drank- en Horecawet te actualiseren, waardoor de wet hopelijk beter aansluit bij de huidige tijd. Een klein smetje is wellicht de naamsverandering, want in de naam ‘Alcoholwet’ is het mooie vakgebied ‘Horeca’ niet meer terug te lezen.
Deze bijdrage is geschreven door Michèl Kaptein en Tanne van Wissen. Zij zijn werkzaam bij Catch Legal, dat bestaat uit een team van gedreven juristen. Op het gebied van horeca bezit Catch Legal veel expertise en op dit vlak staan ze horecaondernemers dagelijks bij. Meer info: www.catchlegal.nl
Klik hier voor de overige bijdragen van Catch Legal
