Op grond van de wet hebben instellingen en bedrijven (waaronder de horeca) in principe de vrijheid om een vaccinatiebewijs te vragen bij de toegang tot voorzieningen. Een dergelijke maatregel vraagt altijd een afweging van belangen en mag niet leiden tot verboden uitsluiting, discriminatie of schending van privacyregels. De overheid moet erop toezien dat private partijen zich daaraan houden. Dit schrijft de Gezondheidsraad aan de minister van VWS.
Het demissionaire kabinet is op dit moment niet van plan drang toe te passen bij vaccinatie. Het is echter mogelijk dat private partijen wel vaccinatiebewijzen willen gaan inzetten om de toegang tot bedrijven of instellingen te reguleren. Het kan bijvoorbeeld gaan om werkgevers, zorginstellingen, scholen, horecabedrijven of organisatoren van evenementen. Economische belangen kunnen daarbij een rol spelen maar ook de wens om de gezondheid van de bezoekers, maar ook de medewerkers, te beschermen (uitoefening van zorgplicht).
De minister van VWS heeft de Gezondheidsraad om advies gevraagd over de ethische en juridische dilemma’s die rond dit onderwerp spelen. Op grond van de wet kunnen private partijen in principe vragen om een vaccinatiebewijs als voorwaarde voor de toegang tot diensten of voorzieningen. Maar een dergelijke maatregel mag niet leiden tot verboden discriminatie of ongelijke behandeling en moet de privacyregels respecteren. Private partijen moeten altijd een belangenafweging maken.
Zij moeten kunnen aantonen dat het vaccinatiebewijs een gerechtvaardigd doel dient, noodzakelijk is om dat doel te bereiken, dat de voordelen opwegen tegen de nadelen en er geen minder ingrijpende manier is om het doel te bereiken. Of de maatregel gerechtvaardigd is, kan verschillen per setting. Voor de afweging heeft de raad een kader ontwikkeld. Volgens de Gezondheidsraad moet de overheid toezicht houden op de gerechtvaardigde inzet van vaccinatiebewijzen door private partijen. Dit volgt uit de rol die de overheid heeft in het waarborgen van de grondrechten, ook tussen particuliere partijen onderling.
