Marketeers en reclamemakers zijn bijzonder vindingrijk in het bedenken van tautologieën (vers geperst, vers van het mes, vers gezet, vers van het land), alsof er ooit oud fruit wordt geperst of koffie de volgende dag wordt opgewarmd (hoewel ik daar soms wel eens aan twijfel). Bij vruchtensappen zien wij eveneens een grote mate van fantasie. In sappen is alles vers. Het is vers geperst (ooit, waarna geconcentreerd, ingevroren, ontdooid en aangevuld met water, geur- en smaakstoffen), vers in de fles gedaan, bereid uit verse ingrediënten enzovoort. Met name de uitdrukking “vers geperst” is verdacht. Ik geloof het alleen als ik de pers zie (of hoor).
Vroeger was vers sap sterk seizoensgebonden; sinaasappels waren niet het hele jaar verkrijgbaar en dus was er niet het hele jaar sap. Tegenwoordig bestaat seizoensgebondenheid nauwelijks meer dankzij het feit dat het altijd ergens op de wereld zomer is en luchttransport nauwelijks meer iets kost. Bijna alles is het hele jaar vers te krijgen. De Hollandse asperges vormen een van de weinige uitzonderingen.
In de afgelopen jaren is de populariteit van verse sappen sterk gestegen. De meest bekende en gedronken variant is sinaasappelsap (er schijnen 852 mixdranken te zijn met sinaasappelsap). De eerste gekoelde drinkklare sinaasappelsap kwam pas in 1973 op de markt, gevolgd door de houdbare drinkklare sappen. Wie nu in de supermarkt langs het sappenvak loopt kan zich nauwelijks voorstellen dat dit 30 jaar geleden niet bestond.
Toch is de moderne consument verre van tevreden. Men wil op ieder moment kunnen beschikken over echt “vers geperst sap”: zonder conserveringsmiddelen, uitstekend van smaak, maar slechts enkele dagen houdbaar (mits bewaard bij 6° of lager) en om die reden commercieel niet interessant. Daarom wordt het sap licht gepasteuriseerd, een thermische behandeling die bacteriën en micro-organismen doodt waardoor het product langer houdbaar blijft. Sinds kort zijn deze “vers geperste” sappen op de consumentenmarkt verkrijgbaar. Verser is waarschijnlijk onmogelijk, of de consument moet weer terug naar af en zelf de sinaasappels persen. Gezien de steeds stijgende behoefte aan gemak lijkt die optie echter achterhaald. Het perswerk besteden we uit, zodat we vers en gemak hebben.
Deze column is geschreven door Pieter Punter en gepubliceerd in een eerdere uitgave van vakblad Lunchroom.
