Na de lunch is rond 15.00 uur een nieuwe bezoekerspiek binnen te halen met de ‘Afternoon Tea’, het thee-uurtje. In Groot-Brittannië is het al eeuwen gebruikelijk om 's middags te genieten van zoete en hartige lekkernijen, met heerlijke thee natuurlijk. Waarom zouden we dit niet overnemen in ons eigen land? De Nederlanders zijn immers ook 'theeleuten'.
Begin 19e eeuw voelde de Engelse hertogin Anne van Bedford steeds rond een uur of vier haar maag knorren, dus zij liet op een dag thee met cake serveren. Dat knagende hongergevoel bleek menigeen te delen, want al snel was de hele adel aan de middagthee verslingerd. Het werd een begrip. Men nodigde elkaar uit voor deze hoffelijke festiviteit waaraan talloze etiquetteregels waren verbonden. Ook in Nederland werden theepartijtjes gehouden. De adel bouwde daarvoor in de tuin theekoepels. De gastvrouw pakte daarvoor flink uit met een pronkservies en de gasten kwamen prachtig uitgedost op bezoek. Hoewel in veel Nederlandse gezinnen om vier uur wel een kopje thee wordt gedronken, maken ze er in Engeland veel meer werk van.
Zware gebruikers
In Engeland is de ‘High Tea’ de dagelijkse broodmaaltijd die om zes uur ‘s avonds wordt gegeten. Op tafel staat dan vlees, roerei, witte bonen in tomatensaus, hartige taarten of gebakken worstjes. Behoorlijk zware kost dus. Bestel je echter tussen drie en vier uur in een hotel of tearoom een ‘Afternoon Tea’, dan krijg je een uitgebreid ‘vieruurtje’ dat bestaat uit een heerlijke pot thee en allerlei schaaltjes met zoete en hartige hapjes, zoals scones met frambozenjam en ‘clotted cream’, cake, muffins en dunne komkommersandwiches en zalmsandwiches.
Wij Hollanders waren de eersten die thee meebrachten uit de Oost. In 1650 importeerden we het in eerste instantie als medicijn, daarna ook als dagelijkse drank, voornamelijk voor de rijken. Al gauw werd thee populair in verschillende landen. Tot aan de Tweede Wereldoorlog waren de Nederlanders zware gebruikers, maar koffie en andere dranken hebben thee van de eerste plaats verdongen. Onderzoek heeft uitgewezen dat de Nederlander momenteel gemiddeld 87 liter thee per jaar drinkt. Dat zijn ongeveer 700 kopjes, bijna twee per dag. Aan ons land wordt jaarlijks zo'n 25 miljoen kilo thee verkocht, voornamelijk door producenten uit India, China, Sri Lanka, Kenia en Indonesië.
De laatste jaren is weer een groei in het gebruik van thee te bemerken. Mede omdat er meer soorten thee in de supermarkt te koop zijn. De smaakjesthee, seizoensthee, kruidenthee en groene thee hebben hun plaats in de schappen veroverd naast de gewone Engelse melange. Thee is ‘trendy’ geworden.
Zakje in de asbak
‘De thee is terug en sterk in opmars,’ meent Karel Christiaan Thieme, van beroep theeproever en inkoper te Papendrecht. Zijn zorgvuldig samengestelde assortiment omvat momenteel 21 Aziatische specialiteiten. Naast groene en zwarte soorten zijn dit ook halfgefermenteerde ‘oolongs’ en traditionele Chinese en Japanse theesoorten.
Thieme: ‘Na een lange periode waarin druipende zakjes in asbakken het gezicht van onze theecultuur bepaalden, is hoogwaardige, losse thee bezig met een indrukwekkende “comeback”. Er is een groeiende vraag naar een uitgebreide Afternoon Tea, een traditionele Thé-Complèt en een stijlvolle After Dinner Tea. Traditionele theespecialiteiten uit India, Ceylon, Indonesie en China vinden langzaam maar zeker hun weg naar de betere hotels, exclusieve restaurants en stijlvolle tearooms.’
In het Amstel Hotel is de Afternoon Tea een groot succes. Hotel Des Indes kent al jaren een rijke theecultuur; sinds 1 april van dit jaar wordt de High Tea er volgens een nieuw concept gepresenteerd: de thee wordt nu vanaf een tipje op een teakhouten blad geserveerd in een verzilverd theepotje. Een zilveren zandloper geeft aan hoe lang de thee moet trekken voordat hij op smaak is (ongeveer drie minuten). De gasten kunnen uit dertien verschillende soorten thee kiezen. De houten presentatiedoos met de bekende smaakjesthee uit de fabriek is eigenlijk passé. Wat de klant van nu wil, is traditionele en echte thee.
Zorg, aandacht en liefde
Thieme werkt volgens zijn eigen ZAL-visie. ‘Wanneer je Zorg, Aandacht en Liefde schenkt aan de delicate blaadjes van de Camellia Sinensis en de Camellia Assamica - de tot struik gecultiveerde theeboom - kunnen klanten écht genieten,’ zegt hij. Voor de lezers van Lunchroom heeft deze theeproever enkele tips die klanten optimaal zal doen lekkerbekken bij een kop thee. ‘Thee bestaat voor 99% uit water. Zuiver water is de basis van een geurig kopje thee,’ benadrukt Thieme. ‘De Chinese theemeester Lu Yu wist dat reeds lang geleden. Voor optimale bereiding van thee adviseerde hij zacht (zuiver en mineraalarm) bergwater. Bij gebruik van leidingwater gaan de verfijnde geur en smaak van thee verloren.’ - Het zéér zachte Spa Blauw is naar Thiemes mening als enige geschikt: ‘Het bevat haast geen calcium en magnesium en heeft mede daardoor slechts 0,5 graden Duitse hardheid (Dh). Ter vergelijking: Papendrechts leidingwater heeft circa 14Dh. Probeer zelf het verschil eens. Je zult merken dat de kleur anders is en de geur veel beter tot zijn recht komt.’
De grootste boosdoener bij het ontstaan van vliesvorming op de thee is het gebruik van hard water. Omdat de waterhardheid in Nederland niet overal hetzelfde is, zal dit probleem zich niet overal in dezelfde mate voordoen. Het toevoegen van een zure stof, zoals citroen, vermindert de vliesvorming, terwijl melk dit juist kan versterken. De thee kan zelfs soms ook het vlies veroorzaken. Dat heeft dan te maken met het gistingsproces dat nodig is om groene thee over te zetten in zwarte thee. Hoe langer een theezakje zich in het water bevindt, hoe meer vliesvorming er kan ontstaan. Naarmate de thee warmer wordt, zullen er meer vliesjes komen.
Bedrijven hoeven niet met flessen Spa te gaan werken, want dat is geen doen. Thieme: ‘Bij behoefte aan veel water kan een waterzuiveringsinstallatie uitkomst bieden. Voor de bereiding van thee is een geavanceerd hyperfiltratiesysteem (omgekeerde osmose) het meest ideale systeem. Thee bereid met op deze wijze gezuiverd water heeft een optimale geur, terwijl ook de bekende aanslag (wat veroorzaakt wordt door de in leidingwater aanwezige kalk en magnesium) achterwege blijft.’
Menukaart met thee
Thee is als wijn, er bestaan vele soorten en kwaliteiten. Kies bij het samenstellen van een theekaart voor een divers assortiment van enkele exclusieve natuurlijke theesoorten. Wat moet je nou in elk geval in huis hebben? ‘Wie zuiver water gebruikt, raad ik een Ceylon Favoury High Grown aan, een frisgeurige, herkenbare, lekkere thee,’ zegt Thieme. ‘Verder de China Supreme Rose, die zoet, fruitig en subtiel is. Dan de Traditional Earl Grey, een kruidenthee en een groene thee. Ook een groene thee mag niet ontbreken. Die is gezond omdat die minder bewerkingen heeft doorstaan. Een must is de Darjeeling Summer Flush, een wat rijpere, mildere versie van de Darjeeling First Flush. Deze laatste staat bekend als de champagne onder de thee. Thee uit Darjeeling is sowieso van de allerbeste kwaliteit.’
lekker kopje
Wie een smakelijke kop thee wil bereiden, heeft natuurlijk goed en praktisch zet- en drinkgerei nodig. ‘Het allerbeste zijn kopjes van eierschaalporselein’, stelt Thieme, ‘maar dat past natuurlijk niet in elke omgeving. Ik drink zelf mijn thee uit Chinese kommetjes. Er bestaan speciale theepotten en koppen met inzetzeven. Voor de juiste dosering mag een maatschepje niet ontbreken en een zandloper of wekkertje herinnert u aan de juiste trektijd. Thee leent zich uitstekend voor een aantrekkelijke presentatie. Biedt uw gasten een theekaart aan en serveer thee altijd uit een pot. Theeliefhebbers zullen u er dankbaar voor zijn.’
Hoe houdt u een Afternoon Tea?
Auteur: Katja Staring
LU20JAAR LU20JAAR2000
