Nederlanders geven steeds meer geld uit aan eten en drinken. In 2023 groeit de foodmarkt naar een omzet €68,9 miljard; dat is een toename van 3,9%. De omzetstijging komt niet alleen door de prijsverhogingen. Consumenten eten en drinken ook vaker buiten de deur en kiezen in de supermarkt steeds meer voor luxe en gemak. Dat blijkt uit de FSIN Beleidsmonitor 2023 die vandaag verschijnt met de foodmarktcijfers van 2022 en 2023.
In 2022 herstelde de foodmarkt zich van de coronacrisis. De omzet van de totale markt steeg met 14,0% naar een omzet van €66.271 miljoen. De omzet van Foodretail (supermarkten, speciaalzaken en boodschappenbezorging) groeide in 2022 met 5,5% naar €47.257 miljoen. De index kwam uit op 117,6% (2019 = 100).
De omzet van Foodservice (horeca, catering, fastservice) groeide in 2022 met maar liefst 42,9% naar €19.014 miljoen. Desondanks is Foodservice nog niet helemaal terug op het niveau van voor corona. De index kwam in 2022 uit op 96 (2019 = 100).
Met het omzetherstel is in de foodmarkt niet alles terug bij het oude. Het marktaandeel dat Foodservice tijdens corona – gedwongen – inleverde aan Foodretail, heeft het niet terug weten te veroveren. In 2019 had Foodservice een marktaandeel van 33%, in 2022 was dat 28,7%, dat is een marktverlies van ruim €2,8 miljard.
Foodretail is zo de duidelijke ‘winnaar’ van de pandemie geworden. Supermarkten weten het veroverde marktaandeel vast te houden omdat zij zich steeds meer bewegen op het gebied van de directe consumptie met kant-en-klaarmaaltijden en foodservice-producten, zoals sushi en versbelegde broodjes. Ze houden daarmee de op de horeca veroverde omzet (deels) vast. Zeker nu veel consumenten de als (te) duur ervaren horeca inruilen voor goedkopere supers.
In 2023 stuwt de consument de fooduitgaven naar nieuwe records. Het FSIN verwacht dat deze ontwikkeling de komende jaren aanhoudt. Aanjagers zijn de jongere generaties, die steeds vaker buiten de deur eten en meer kiezen voor relatief dure gemaksoplossingen. Andere oorzaken zijn de toename van het aantal eenpersoonshuishoudens, de stijgende arbeidsparticipatie van vrouwen en de opmars vanboodschappen- en maaltijdbezorging. Niet alleen Foodservice profiteert van deze ontwikkeling, ook onderweg en thuis groeit de consumptie van gemak sterk. Supermarkten en speciaalzaken profiteren daarvan, net als pompshops en gemakswinkels met hun to go-concepten.
Herstel Foodservice had groter kunnen zijn
Hoewel er in het eerste kwartaal van 2022 nog sprake was van beperkende maatregelen vanwege de coronapandemie, herstelde de omzet van Foodservice (horeca, catering, fastservice) in 2022 bewonderenswaardig snel naar bijna het niveau van voor de crisis. De omzet groeide met 42,9% naar €19.014 miljoen, dat is nog 4% verwijderd van de omzet van 2019.
Dit betekent niet dat de branche uit de zorgen is. De sector kampt met een groot personeelstekort en veel zaken moesten daardoor in 2022 zelfs één of meerdere dagen per week hun deuren sluiten. Als dit niet noodzakelijk was geweest, had de totaalomzet van de sector naar schatting van het FSIN zeker 5% tot 10% hoger kunnen uitvallen. Twee derde van de bedrijven in Foodservice heeft te maken met omzetderving als gevolg van een gebrek aan personeel. Bovendien namen de kosten toe door hogere energieprijzen, inkoopprijzen en lonen. Zo’n 40% van die prijsstijgingen wordt door de horeca niet doorberekend aan de gasten, blijkt uit FSIN-data.
